Samemeh taun 45 SM, ku jalma-jalma anu aya di wewengkon kakawasaan Romawi Kuno disebut ,"mangsa anu pinuh ku kabingung." Dina waktu harita, konsepsi mere tanggal jeung waktu masih pajurawet. Tanggal jeung waktu ampir sarua jeung sajarah kahirupan jalma, dijieun ku saha anu nyekel kakawasaan dina danget harita. Julius Caesar anu ngakibatkeun masarakat aya dina kabingungan kusabab patukang tonggongna antara konsep 'penanggalan' jeung robahna musim di bumi bagean kaler.
Kakawasaan teu bisa mereskeun ieu pasoalan, antukna dina taun 45 SM, konsep kalender Julian dibebener ku hiji astronom Romawi nyaeta Sosigenes. Konsepna basajan, keur wewengkon anu aya di daerah non-tropis, nenjo kana robahna musim jumlah bulan dina sataun teu bisa ngan ukur aya 10 bulan kari-kari Julius Caesar nambahan 90 poe dina sataun kalawan teu make ugeran. Da ku logika itungan oge 10:4 hasilna moal ciples. Sosigenes antukna nyusun lilana poe tiap bulan kana Kalender Julius Caesar, sangkan lilana usum jeung tanggal anu aya dina almenak bisa nyurup jeung saluyu.
Sok sanajan kitu, angger bae kalender anyar anu dijieun ku Sosigenes eta dibere ngaran kalender Julius lain kalender Sosigenes, kusabab kakawasaan memang bisa ngandalikeun naon bae. Nepi ka ayeuna Kalender Julian masih dicekel pageuh ku jalma-jalma anu ngagem ajaran Kristen Ortodoks saperti di Russia, Turki, jeng Lebanon.
Kalender Julian beda jeung Kalender Gregorian anu dibetuskeun ku Paus Gregorius XIII dina taun 1582 M, sabab Kalender Julian mere pangartian lamun lilana poe dina tiap bulan ku angka anu katenjo dina almenak lain ku lilana waktu, dina kalender Julian mah lila poe dina sataun teh 365 poe tiap 3 taun jeung 366 poe dina taun kabisat. Itungan ieu ngabalukarkeun kurang 1 poe mangsa ekuinoks dina tiap 128 taun. Ku Gregorius, kalender Julian dibeberes, ku cara ngitung lila poe dina sataun nyaeta 365,25 poe.
Lamun nitenan eta, keur masarakat anu ngagem agama Kristen Ortodoks mah 14 poe ka tukang oge geus asup kana taun anyar, malahan natal oge dilakonan dina tanggal 25 Desember versi kalender Julian, sedengkeun dina Kalender Gregorian mah karek nuduhkeun tanggal 11 Desember.
Geus pasti bedana itungan, kalender anu dipake, sanajan sarua ditangtukeun ku rotasi jeung revolusi bumi kana panonpoe, ku bedana ieu mangaruhan kana hal-hal anu dianggap sakral. Komo nalika dibandingkeun jeung penanggalan hijriyyah, taun saka, oge kalender Sunda bakal beuki rame ku silih agulkeun. Da ayana kalender rek masehi atawa hijriyyah teh saeutik gedena dipangaruhan ku kayakinan anu diagem ku mayoritas jalma anu nyekel pageuh eta agama.
Ngaran-ngaran bulan dina kalender Masehi dicokot tina ngaran dewa-dewi bangsa Romawi. Kitu oge ngaran-ngaran bulan dina kalender Samsiah dicokot dina kabiasaan masarakat Arab Jahiliyyah. Keur masarakat umum mah teu jadi soal ngaguar naon bae oge da masarakat umum mah nu penting kari prakna, ceuk anu dibarendo A nya tinggal ngalaksanakeun bae A. Masarakat umum mah moal merhatikeun lamun anu ngaranna ekuinoks teh biasana tanggal 22 September, tah hartina bralna Dewa Matahari teh sakuduna ditangtukeun dina eta tanggal lain 25 Desember, ka dieunakeun mah gening tanggal 22 Desember oge direuah-reuah minangkan "Hari Ibu" sanajan eta teh dicokot dina tradisi ngabageakeun bralna Dewi Osiris ti Mesir Kuno minangka anu jadi indung buyut para Firaun atawa Raja-raja Mesir.
Siga ayeuna, urang teu kudu panjang mikir lamun kalender anu aya teh boga sajarah panjang, rieut jigana nepi ka kudu mikiran nu karitu mah. Anu penting mah, dina taun anyar dipapag ku nyundut petasan, dieusi ku acara dangdutan, joged, jrrd. Teu beda jauh jeung masarakat Romawi Kuno anu ngareuah-reuah datangna bulan Inuarius, minangka bralna Dewa Janus. Teu jauh oge jeung Masyarakat Arab Semit anu ngareuah-reuah tiap asup bulan Muharrom kusabab dina eta bulan dipercaya bralna Dewi Ishtar atawa Manaat salaku dewi anu ngajaga kasuburan taneuh jeung tutuwuhan, nya kadieunakeun mah saluyu meureun jeung Dewi Sri Pohaci dina kayakinan jeung tradisi masarakat wetan.
Cag ah!
Kang Warsa
--
Kang Warsa
Posting Komentar untuk "Taun Anyar"