PAREUM LISTRIK
Kalimah anu mindeng diucapkeun ku masyarakat nalika pareum listrik nyaéta pareum lampu. Anu bener mana, pareum listrik atawa pareum lampu? Listrik pareum atawa lampu pareum? Tangtu baé ieu pasualan ngan bisa dijawab ku ahli basa, utamana Basa Sunda. Saheulaan, keur ukuran urang-urang mah anggap baé dua istilah tadi mémang bener. Pareum listrik mangrupa kalimah umum sedengkeun pareum lampu mangrupa kalimah khusus. Masyarakat geus ngajadikeun lampu anu hurung minangka indikator lancarna listrik.
Dua poé ka tukang tug nepi ka ayeuna listrik jadi padungdengan dina dunya maya jeung dunya nyata. Pasualan di dunya nyata dibawa ka alam maya. Rupa-rupa réaksi jalma dina nyanghareupan pareum listrik; aya anu biasa baé jeung aya anu riweuh. Ngan tangtu baé lolobana mah riweuh kusabab jalma anu hirup dina mangsa modérn kawas ayeuna kacida pisan merelukeun jeung gumantung kana ayana listrik.
Listrik pareum totondén moal bisa mandi, nyeuseuh, jeung gégérohan. Cai di jero sumur disedot ku jet-pump anu gerak jeung usikna dihurungkeun ku listrik. Ngala cai ka sumur biasa ogé teu bisa da sungut sumurna geus ditutup ku beton, ngala cai lain ditimba deui kawas tilu dékade ka tukang. Ngala cai ka susukan sumawona, susukan mangsa kiwari geus lain omongkeuneun, bararau jeung dipinuhan rupaning runtah.
Barudak jeung jalma anu di bralkeun dina taun 90-an tangtu baé bakal ngarasa anéh jeung héran nalika kaayaan peuting pararoék, suwung tina lampu jeung cahaya. Lalajo sinétron peré hela. Tapi keur barudak jeung jalma anu dibralkeun antara taun 40-80an, kaayaan poék mongkléng, samar-samar, peuting suda tina lalajo TV, lain hal anéh da kungsi kaalaman.
Generasi taun 40-80an mangrupa jalma-jalma anu kungsi ngalaman lembur can kasaba ku listrik. Generasi anu apal kumaha cara ngahurungkeun patromaks, apal kana centir, lampu téplok, jeung colén atawa obor. Generasi anu kungsi ngalaman liang irung hideung kusabab sapeueuting saré di imah anu lampuna ngebeb ku haseup hideung duméh dihurungkeun ku minyak tanah (kérosin). Generasi anu meunang listrik ngan saukur tina batu batré jeung aki (accumulator), cara makéna ogé ditarapti-tarapti jeung tara dimonyah-monyah. Nalika barudak dina mangsa pabeubeurang ngahurungkeun lampu sénter geus pasti dicarék ku kolotna ku ucapan: " Ulah dimonyah-monyah, bisi béak batréna!".
Generasi taun 40-80an nyaéta generasi anu masih biasa mandi di kulah masigit, di susukan, jeung di MCK umum. Generasi anu biasa nimba cai tina sumur atawa ngompa ku kompaan cai merék dragon keur ngeusian bak. Generasi anu can ngalaman kacida pentingna listrik jeung bangeut dibutuhkeunna listrik dina kahirupan keur ngagerakkeun sagala hal; ti mimiti mandi, usukan-asakan, lalajo TV. Hirup jalma anu bener-bener gumantung kana listrik.
Mangsa kiwari geus jadi hal anu kudu jeung pasti, listrik geus jadi pangabutuh anu teu bisa pisah jeung jalma. Nalika PLN ujug-ujug mareuman listrik, kecap-kecap garihal pasti dikedalkeun keur nyeceléh PLN, umpamana; " Heuhh, PLN burung! Mareumah listrik teu bébéja hela, ari telat mayar sabulan mah sok langsung maén pegatkeun baé!" Kitu kira-kira conto salah sahiji ceceléh masyarakat ka PLN.
Keur jalma anu hirup kumbuh di wewengkon Pulo Jawa tangtu baé pareum listrik anu lilana nepi ka sababaraha jam mangrupa kimat leutik. Jalma anu museurkeun usaha ku ngandelkeun listrik bisa ngadadag rugi, sanajan lamun dipikir kalawan logis, moal rugi kusabab ngan sababaraha jam pareum listrik. Tapi jalma henteu bisa dibébénjokeun ku cara kitu, jalma jeung masyarakat merelukeun hal anu pasti, listrik kudu hurung. Teu paduli sababaraha bulan ka tukang usaha untung gedé, nalika poé ieu rugi kusabab listrik pareum, tetep baé disebut rugi.
Jalma anu resep ngomé ponsél nya kitu deui, bélaan tuturubun dina motor ngajugjug mini market milu ngecharge ponsél anu pareum kusabab low-bat jeung béak batréna. Teu bisa diisuk pagétokeun, kudu digeura-geura, penting keur chating dina WA, penting jeung darurat keur muka médsos, kudu aya iber jeung informasi anyar anu kabaca. Pokona, hapé kudu hirup ayeuna pisan, diisukkeun? Wah, geus pasti bakal jadi jalma kudét, kurang update, katinggaleun iber.
Kaayaan ieu geus nyéréd pamaréntah sangkan ngalakukeun hal anu pasti jeung nyata dina ngajawab pasualan pareum listrik. Présidén Jokowi langsung ngadatangan pimpinan PLN, ménta jawaban anu bener jeung transparan naon anu ngabalukarkeun listrik pareum ampir di tiap wewengkon di Pulo Jawa? PLN can bisa mastikeun sabab utama pareumna listrik. Ngan aya harepan, ieu pasualan cenah mah teu leupas dina masalah "tata kelola" jeung manajemén. Masyarakat moal ngarti kana ieu pasualan. Anu dipihayang ku masyarakat tangtu baé listrik hurung deui, normal, jeung henteu byar-pet (reup bray)
-- Kang Warsa
Posting Komentar untuk "Pareum Listrik"